| ὁ τῆς ἱστορίας χρόνος , διὰ τὸ ἀδύνατον καὶ μὴ ἐνδεχόμενον : ἔοικε γὰρ οὗτος ὁ τρόπος τῷ ἀδυνάτῳ : | ||
| συνᾷδον ὀφθείη , ἔπειτα ὅτι τὸ δυνατὸν εἶναι καὶ τὸ ἐνδεχόμενον εἶναι ὑπάρχειν τε ἀποφαίνονται τὰ πράγματα , περὶ ὧν |
| μερική , πάντως κάτωθεν . εἰ δὲ ἀποφατικὸν εἴη τὸ συμπέρασμα καθόλου , ἄνωθεν . εἰ δὲ μερικόν , οὐκέτι | ||
| τὸ ἴσον ἑτερομήκει τετράγωνον κατασκευάσασθαι : καὶ οὗτος μὲν ὥσπερ συμπέρασμα , ὁ δὲ λέγων ὅτι ἐστὶ τετραγωνισμὸς μέσης εὕρεσις |
| ὑπάρχον , ἀλλὰ ἀναγκαῖον ἀποφατικόν . καίτοι ἔδει ἢ τοῦ ἐνδέχεσθαι ἢ τοῦ ὑπάρχειν εἶναι τὸ συμπέρασμα , εἰ συλλογιστικῶς | ||
| . Ἐὰν δ ' ἡ μὲν ὑπάρχειν ἡ δ ' ἐνδέχεσθαι . Ὀκτωκαίδεκα γίνονται συλλογισμοί : οἱ γὰρ ἓξ διπλασιάζονται |
| δὲ ὑπὸ τὰς ἐκ μεταθέσεως καταφάσεις τοῦ δυνατοῦ καὶ τοῦ ἐνδεχομένου τάξας τὴν ἐκ μεταθέσεως τοῦ ἀδυνάτου ἀπόφασιν , ὑπὸ | ||
| ποτε γινόμεναι . τοῦ δὲ συναληθεύειν ἐπὶ τοῦ δυνατοῦ καὶ ἐνδεχομένου τὰς κατὰ τὸ εἶναι καὶ μὴ εἶναι διαφερούσας προτάσεις |
| ὅταν δὲ ἡ στερητικὴ πρότασις ἀναγκαία ᾖ ἡ δὲ καταφατικὴ ἐνδεχομένη , δηλονότι ἐναντίως τῇ πρὸ αὐτῆς συζυγίᾳ τὸ συμπέρασμα | ||
| καταφατικαῖς . ὅταν δὲ ἡ μὲν ὑπάρχουσά ἐστιν ἡ δὲ ἐνδεχομένη , ὅταν ἡ καταφατικὴ πρότασις ὑπάρχουσά ἐστιν , οὐδέποτε |
| κατὰ τοῦ ὑπάρχοντος . Πάλιν ἔστω ἡ μείζων πρότασις ἐνδεχομένη ἀποφατική , ἡ δὲ ἐλάττων ἀναγκαία καταφατική : φημὶ οὖν | ||
| γὰρ δι ' ἀντιστροφῆς δείκνυνται , ὅτε ἡ ἐλάττων ἐνδεχομένη ἀποφατική ἐστιν , ἢ δι ' ἀδυνάτου , ὅτε ἡ |
| ” . ἢ δεῖ μεταλαμβάνειν τὸ ἐνδεχόμενον καθόλου ἀποφατικὸν εἰς καταφατικὸν καὶ ἐπὶ τοῦ ἐνδέχεσθαι . οὐκέτι δὲ ὡς ἐπὶ | ||
| ἀποφατικῶν γένοιτ ' ἄν ποτε προτάσεων . οὐ κατὰ τὸ καταφατικὸν δὲ καὶ ἀποφατικὸν μόνον δεῖ ἢ ἀμφοτέρας τὰς προτάσεις |
| ἀλλὰ καλέσας αὐτὰς ἁπλῶς ἐναντίας διὰ τὸ μὴ διαιρεῖν τὸ ἀληθὲς καὶ τὸ ψεῦδος . Αἱ δὲ ἀντιφάσεις χωρίς . | ||
| καὶ θεὸν παρὰ πᾶσιν Ἕλλησι καὶ βαρβάροις , τὸ δὲ ἀληθὲς ὄντα δαίμονα πονηρόν , καὶ ταῦτα οὐ θωπεύων αὐτὸν |
| ἀκολουθίαν τῆς μετρήσεως τῶν μαρμάρων καὶ ξύλων καὶ λοιπῶν ἐλθεῖν ἀναγκαῖον . Μάρμαρον μῆκος ποδῶν ιγʹ , πλάτος ποδῶν δʹ | ||
| ἀδικίαν . Παντάπασι μὲν οὖν . Τοῦτον δὴ τὸν λόγον ἀναγκαῖον λέγειν τὸν λέγοντα ὡς εἰσὶν συγγνώμονες ἀεὶ θεοὶ τοῖς |
| μὲν γὰρ ἀληθῶς τι καὶ τοῦ μὴ ὄντος ὡς μὴ ὑπάρχον αὐτῷ μηδὲ πεφυκὸς ὑπάρχειν οὐδὲν κωλύει , οἷον ὅταν | ||
| καὶ ὑποδεεστέρῳ , ὃν καλοῦσιν οὐαστήν , παρεγκλίναντες τοὔνομα Ἑλληνικὸν ὑπάρχον εἰς τἀσαφές . τὸ γὰρ πρῶτον εὐαστὴς [ οὕτως |
| ἐστιν ἢ ἀποφατική . μέρη δὲ ἔχει δύο ὑποκείμενον καὶ κατηγορούμενον . δεῖ οὖν τὴν ἰσοδυναμοῦσαν ζητοῦντας ζητεῖν πρότασιν κατὰ | ||
| ἐξ ὑποθέσεως ἀναγκαῖόν φαμεν , ἔστ ' ἂν ὑπάρχει τὸ κατηγορούμενον τῷ ὑποκειμένῳ . δύναται δὲ τὸ αὐτὸ τοῦτο καὶ |
| μὲν ὅροι τέσσαρές τε καὶ ἄρτιοι ἔσονται , αἱ δὲ προτάσεις τρεῖς τε καὶ περιτταί : δύο γὰρ οὔσαις αὐταῖς | ||
| ἔξεστιν ὃν ἂν βούληταί τις προσαρμόττειν τρόπον , ἀλλὰ τὰς προτάσεις ὁτὲ μὲν ἀληθεῖς ὁτὲ δὲ ψευδεῖς γίνεσθαι συμβαίνει . |
| ἄνωθεν πάντως διὰ τὴν ἐλάττονα . εἰ δὲ τὸ συμπέρασμα ἀποφατικόν , δεῖ πάντως τὴν προστιθεμένην καταφατικὴν εἶναι καὶ κάτωθεν | ||
| , τὸν μὲν τὶς καταφατικόν , τὸν δὲ οὐ πᾶς ἀποφατικόν . μεμαθήκαμεν τοίνυν τί ἐστιν προσδιορισμὸς καὶ πόσοι εἰσὶν |
| ἱμάτιον , δυνατὸν μὴ τέμνεσθαι , ἀμφότεραι ἀληθεῖς ἐπὶ τῆς ἐνδεχομένης ὕλης . εἰ δὲ εἴπω ὅτι δυνατὸν τέμνεσθαι τὸ | ||
| Ἐὰν δὲ ἀμφότεραι μὲν ὦσιν ἀποφατικαί , μεταληφθείσης μὲν τῆς ἐνδεχομένης εἰς καταφατικὴν γίνεται συλλογισμός , ὅτι τὸ Β οὐδενὶ |
| δι ' ἀδυνάτου εἰς τὰ τρία σχήματα ἀνάγονται ἀλλὰ καὶ καθόλου πάντες οἱ ὑποθετικοί : καὶ γὰρ οἱ ἐπ ' | ||
| εἶναι , καὶ ψυχὴν εἶναι καὶ ψυχῇ εἶναι . καὶ καθόλου ἐπὶ μὲν τῶν ἁπλῶν πραγμάτων , ὡς εἴρηται ἐν |
| δὲ ἀντικειμένας αὐταῖς ἀντιφατικῶς ἐνδέχεται συναληθεύειν . ” ἀντίκειται δὲ ἀντιφατικῶς τῇ μὲν πᾶς ἡ οὐ πᾶς τῇ δὲ οὐδεὶς | ||
| μὴ συνομολογούντων ἡμῶν πειρᾶται ἐλέγχειν , καὶ δὴ λήψεται τὸ ἀντιφατικῶς ἀντικείμενον τῆς ἡμετέρας προτάσεως μιμούμενος τὸν ἀληθῆ ἔλεγχον : |
| αἰσχρά , εὐήθεις ὄντες ἡγοῦντο ἀληθέστατα λέγεσθαι καὶ ἐπείθοντο . ψεῦδος γὰρ ὑπονοεῖν οὐδεὶς ἠπίστατο διὰ σοφίαν , ὥσπερ τὰ | ||
| οὐκ ἐννοοῦντες εἴ τι γένοιτο ἂν ἀκόλουθόν τι αὑτῷ καὶ ψεῦδος ὄν : οἷον , εἴ τις λέγοι τὰ δὶς |
| ἄκρον τῆς νήσου τὸ κατὰ τὴν Ἀκυιτανίαν καὶ τὴν Πυρήνην ἀντικείμενον . τοῦτο μὲν δὴ τοὐλάχιστον διάστημα ἀπὸ τῆς Πυρήνης | ||
| ἔστω τὸ ἀντικείμενον τῷ ἀδύνατον ἐπακολουθεῖν λέγομεν μὴ ἐνδέχεσθαι τὸ ἀντικείμενον [ καὶ ] διὰ τὸν ὅρον τοῦ ἐνδεχομένου , |
| τῷ καί συνδέσμῳ : κοινὸν μὲν παρελάμβανεν τὸ ὄνομα τὸ προκείμενον , συμπλέκων δὲ ἕτερον λόγον πάντως καὶ ἕτερον ῥῆμα | ||
| ε γαμήσεις καὶ λύσεις τὸν γάμον ζηλοτυπήσας Ϛ ἀγοράσεις τὸ προκείμενον ἐν τάχει ζ εὐτυχήσεις ἐξ ἰδίων κόπων η οὐ |
| τὸ ἀγαθὸν τινὶ τῶν ἡδονῶν ὑπάρχει : ἡ γὰρ καθόλου καταφατικὴ πρὸς τὴν μερικὴν ἀντιστρέφει : δεῖ γάρ . ἐπεὶ | ||
| λαμβάνονται . ἐάν τε γὰρ ἡ μὲν μείζων ληφθῇ καθόλου καταφατικὴ ἐνδεχομένη ἡ δὲ ἐλάττων ἐπὶ μέρους καὶ αὐτὴ κατα |
| κεφαλαίοις χρησόμεθα . ἀλλ ' ἐπεὶ τὴν ἀρχὴν τοῦτο γενέσθαι ἀδύνατον ἦν ἀπείρων ὄντων τῷ πλήθει τῶν πολιτικῶν ζητημάτων , | ||
| αὐτὸ σημεῖον τόπον , ἑτέρῳ δὲ τεταγμένῳ σχήματι τοῦτο ποιεῖν ἀδύνατον ] . ὁ γὰρ περὶ τὸ αὐτὸ σημεῖον τόπος |
| συζυγίᾳ , εἰ ἀδύνατον εἴη , οὐ παρὰ τὸ τὴν ἐνδεχομένην εἰς ὑπάρχουσαν μετειλῆφθαι γίνεται ἀλλὰ παρὰ τὸ τὸ ἀντικείμενον | ||
| , ἢ μᾶλλον , ὅτι μὴ δεῖ τὴν προστιθεμένην αὐτῇ ἐνδεχομένην τοιαύτην εἶναι ὡς ὁρίζειν τῆς ὑπαρχούσης τῆς πρὸ αὐτῆς |
| ἀποφατικὴ ἐνδεχομένη κατὰ τὸν ἐνδεχομένου προσδιορισμὸν δύναται μεταληφθῆναι εἰς τὴν καταφατικήν . Ἐὰν δὲ ἡ μὲν μείζων τῶν προτάσεων καθόλου | ||
| τὰ διαστήματα στερητικὰ τεθῇ , μεταληφθείσης τῆς ἐνδεχομένης ἀποφατικῆς εἰς καταφατικήν πάλιν τὰ αὐτὰ συνάγεται συμπεράσματα , οἷα καὶ αὐτόθεν |
| ἐλέγχου ἄγνοιαν λέγειν εἰώθαμεν . ἔλεγχος τοίνυν ἐστὶ | κυρίως ἀντίφασις τοῦ αὐτοῦ καὶ ἑνός , μὴ ὀνόματος , ἀλλὰ | ||
| δὲ τοῦ ἀναγκαίου οὐχὶ ἡ ἀντίφασις : οὐ γάρ ἐστιν ἀντίφασις ἡ ἑτέρα τῆς ἑτέρας , ἀλλ ' ὥσπερ εἴρηται |
| οὕτως ἀθρόως λεγόμενον : ἐὰν γὰρ εἴπωμεν οὕτως ποιότης , ἄδηλόν τι σημαίνει τὸ τῆς ποιότητος ὄνομα . εἰ δὲ | ||
| κλάδους τῆς δρυὸς ἀτιμάζει τὸ εἶδος αὐτῆς . Ἐπεὶ δὲ ἄδηλόν ἐστιν ὅπου ὁ τῆς δρυὸς κορμὸς χρησιμεύει , διὰ |
| λόγος , ἢ ἵνα συμπληρώσῃ τὸν περὶ τοῦ ὑπάρχοντος καὶ ἀναγκαίου λόγον καὶ τῶν ἁπλῶν ἐγνωσμένων καὶ τοῦ συνθέτου . | ||
| τὸ γνωσούμενον ἐσσεῖται πάντων ἀπείρων ἐόντων κατὰ τὸν Φιλόλαον . ἀναγκαίου δὲ ὄντος ἐπιστήμης φύσιν ἐνορᾶσθαι τοῖς οὖσιν οὕτως ὑπὸ |
| , ἔστι δ ' ὡς ἀγνοεῖν , ἤγουν κατὰ τὸ μερικόν . οὐδὲν γὰρ ἄτοπόν ἐστιν , εἰ ὃ μανθάνει | ||
| ἢ ὅτι τὸ καθόλου ἐπιστήμονας ἡμᾶς ποιεῖ , οὐ τὸ μερικόν , ἢ ὅτι ταύτῃ προὔχομεν τῶν ἀλόγων τῷ γινώσκειν |
| τοῦ ἐνδεχομένου . Διὰ τί ἐν δευτέρῳ σχήματι ἐξ ἀμφοτέρων ἐνδεχομένων οὐδεὶς γίνεται συλλογισμός ; οὐ μόνον γὰρ αἱ ἀνομοιοσχήμονες | ||
| εἶχε τῶν ἐνδεχομένων ἐστὶ καὶ ἄλλοτε ἄλλως ἐχόντων : τῶν ἐνδεχομένων ἄρα ἡ γνῶσις ἐνδεχομένη ἐστί . διὰ τὰ αὐτὰ |
| διὰ μέσων μὲν τῶν παρεμβολῶν ἦν ποταμός , ὃν ἀμφότεροι πρόβλημα τῶν πολεμίων ἐπεποίηντο , φῆμαι δὲ κατεῖχον ἐπὶ τῶν | ||
| καὶ μὴ ἀπηρτημένον ποιήσῃς τὸν λόγον : διέλωμεν οὖν τὸ πρόβλημα , ἵνα σαφὴς ἡ διαίρεσις γένηται . Πληγάς τις |
| τὸν ζῳδιακὸν ἀπλανῶν τὸν τοῦ ἐπὶ τῆς καρδίας τοῦ Λέοντος συναγόμενον ἀριθμὸν καὶ τὸν παρακείμενον πάντοτε κατὰ μῆκος τῷ ἐπιζητουμένῳ | ||
| στοχαζόμενοι , τό τε πεπερασμένον ἀεὶ καὶ τὸ ἐν βραχυτάτοις συναγόμενον πρεσβεύειν οἰόμενοι δεῖν καὶ τιμᾶν , εἴ τι δὲ |
| ἀντὶ τούτων , ὡς διὰ τοῦτο δοκεῖν ἐπὶ μόνων τῶν ἀπροσδιορίστων προτάσεων γεγυμνάσθαι τὸν λόγον , προστίθησι διὰ τούτων ὅτι | ||
| . καὶ τὸ πότε δὲ ἀληθὴς ἢ ψευδής περὶ τῶν ἀπροσδιορίστων προτάσεων καὶ αὐτὸ λέγεται : κατὰ γὰρ τὰς λοιπὰς |
| , φησὶν ὁ Ἀριστοτέλης , οὕτω κεῖσθαι τὰς τοῦ ἀναγκαίου ἀντιφάσεις , ἴσον λέγων τῷ ἀδύνατον οὕτω κειμένας ὑγιῆ ἔχειν | ||
| γὰρ αὐτούς , πότερον ἕκαστον τῶν ὄντων πάσας δέχεται τὰς ἀντιφάσεις ἢ οὔ , ἀλλὰ τάσδε μὲν τάδε ἄλλας δὲ |
| μὲν ἀληθεῖς τὰς δὲ ψευδεῖς : καὶ ἡ μὲν αἴσθησις μοναχῶς ψευδοποιεῖται [ τὰ ] κατὰ τὰ νοητά , ἡ | ||
| μετεώρων καὶ παντὸς τοῦ ἀδήλου , καταφρονοῦντας τῶν οὔτε τὸ μοναχῶς ἔχον ἢ γινόμενον γνωριζόντων οὔτε τὸ πλεοναχῶς συμβαῖνον , |
| μὴ λευκὸν ἄνθρωπον . ἐντεῦθεν ὑπώπτευσάν τινες ὅτι ἡ ἁπλῆ ἀπόφασις καθολικωτέρα ἐστὶ τῆς ἐκ μεταθέσεως καταφάσεως , διότι ψευδὲς | ||
| μέν ἐστιν ἀληθὲς τὸ λέγον ἄνθρωπος περιπατεῖ , ἡ δὲ ἀπόφασις ψευδὴς ἡ λέγουσα ἄνθρωπος οὐ περιπατεῖ , δῆλον ὡς |
| δὲ τὴν ὕλην ἡ φορά . Ταύτην δὲ τὴν ἀνωμαλίαν ἐνδέχεται καὶ τοῖς τόποις καὶ τῷ σύνεγγυς ἢ πόρρω καὶ | ||
| ἐνέργειαν ἄγοντος αἰτίου ὄντος ; Εἰ γὰρ κατὰ τύχην , ἐνδέχεται μὴ ἐλθεῖν εἰς ἐνέργειαν . Διὸ δεῖ τὰ πρῶτα |
| προσηγόρευσε καὶ συμψεύδεσθαι ἀλλήλαις ἀπεφήνατο τὰς δὲ ἀντιφασκούσας πρὸς αὐτὰς συναληθεύειν ἀλλήλαις , ἐν οἷς ἔλεγε διὸ ταύτας μὲν οὐχ | ||
| Πάλιν ἕτερον ἐπιχείρημα τίθησι τοῦ αὐτοῦ κατασκευαστικὸν περὶ τοῦ μὴ συναληθεύειν τὴν ἀντίφασιν , καθάπερ τινὲς ὑπελάμβανον , καί φησιν |
| πρὸς τὰς ἐκ μεταθέσεως παραβάλλοις , ταῖς μὲν ἀποφάσεσι τὰς καταφάσεις ἑπομένας εὑρήσεις , οὐκέτι μέντοι τὰς ἀποφάσεις ταῖς καταφάσεσιν | ||
| ὅτι ὁ μὴ ἀξιῶν τὰ μέρη τοῦ λόγου θεωρεῖν ὡς καταφάσεις , ἀλλ ' ὡς ἁπλᾶς φωνάς , πολλῷ δήπου |
| , ὡς ἔμπροσθεν ἐδιδάχθημεν , ὁ μὲν ὑπάρχειν τι λέγων κατάφασίς ἐστιν , ὁ δὲ μὴ ὑπάρχειν ἀπόφασις . καὶ | ||
| καὶ τί ἐστιν ἀπόφανσις , πρὸς τούτοις δὲ τί ἐστι κατάφασίς τε καὶ ἀπόφασις . ἐντεῦθεν ἄρχεται διδάσκειν καὶ περὶ |
| προτάσεων . κατὰ τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν προσδιωρισμένων προτάσεων ἡ ἀκολουθία : πλήν γε αἱ κατὰ διάμετρον | ||
| ἀπροσδιορίστους τὸ αὐτὸ φθέγγεσθαι . τῶν μὲν οὖν καταφάσεων τῶν προσδιωρισμένων ἀναμφισβητήτως ἡ μερικὴ τῆς καθόλου χείρων , διόπερ ἀνάγκη |
| ἔχοντα τὴν μείζονα καθόλου ἀποφατικὴν τὴν δ ' ἐλάττονα μερικὴν ἀποφατικήν . Τούτῳ γὰρ οὔτε παντί . πᾶν γὰρ ἐνδεχόμενον | ||
| καὶ ἓξ συλλογιστικοί , οἱ μὴ ἔχοντες τὴν ἐλάττονα ἀναγκαίαν ἀποφατικήν . καὶ τούτων δ ἀτελεῖς , οἱ ἔχοντες τὴν |
| τοῖς πρότερον . Ἐὰν δὲ ἀμφότεραι μὲν ὦσιν ἀποφατικαί , μεταληφθείσης μὲν τῆς ἐνδεχομένης εἰς καταφατικὴν γίνεται συλλογισμός , ὅτι | ||
| , ἐκ μὲν τῶν κειμένων οὐδὲν ἔσται συλλογιστικῶς δεικνύμενον , μεταληφθείσης δὲ τῆς ἐλάττονος εἰς τὴν καταφατικὴν ἐνδεχομένην καὶ ἀντιστραφείσης |
| : πάντα γὰρ ἑκάτερον ἀδιακρίτως , λέγω δὲ οὐ τὸ οὐσιῶδες ὄν , ἀλλὰ τὸ ἑνιαῖον : καὶ τοῦτο γὰρ | ||
| πολλοποιὸν αἴτιον ἄρχει τῶν προόδων , τῆς μὲν οὐσιώδους τὸ οὐσιῶδες , τῆς δὲ ἑνιαίας τὸ ἑνιαῖον . Ἀλλὰ σεμνὰ |
| τοῦ τοῦ Κρόνου ἐκκεντρότητος καὶ τοῦ ἀπογείου . Ϛʹ . ἀπόδειξις τῆς τοῦ ἐπικύκλου αὐτοῦ πηλικότητος . ζʹ . περὶ | ||
| “ ἔνιοι δὲ καὶ οὕτω συνερωτῶσιν : ” εἰ ἔστιν ἀπόδειξις , ἀπόδειξις ἔστιν : εἰ μὴ ἔστιν ἀπόδειξις , |
| ἐστὶ τότε γένεσις , ὁπόταν ὂν ταὐτὸν ἐν ἑτέρῳ διεσπασμένῳ δοξαζόμενον ὀρθῶς καὶ συναχθὲν περὶ ἑκάτερον ὡς συνάμφω μίαν ἀληθῆ | ||
| οὐδὲ δῖνον ἐν ᾧ ἐνδέχεται κόσμον γίνεσθαι κενῷ κατὰ τὸ δοξαζόμενον ἐξ ἀνάγκης , αὔξεσθαί τε ἕως ἂν ἑτέρῳ προσκρούσῃ |
| καὶ οὕτως τὸ ἐνδεχόμενον , ἀναιρεθήσεται δὲ διὰ τὸ ἅμα ἀναγκαίως τε ἐκβαίνειν τὸ πρᾶγμα καὶ ἀδύνατον ἔχειν τὴν ἔκβασιν | ||
| πρὸ τῆς ἐκβάσεως ἀληθής ἐστιν ἡ περὶ αὐτῶν πρόρρησις , ἀναγκαίως τοῦτο προλαμβάνων ὡς ἐσόμενον αὐτῷ χρήσιμον πρὸς τὴν ἀναίρεσιν |
| δὲ , καθὸ ἐν μὲν τῷ ῥητῷ καὶ τῇ διανοίᾳ ὁμολογούμενόν ἐστι τὸ ῥητὸν καὶ ἰσχυρόν : καὶ ζητοῦμεν τὸν | ||
| οὖν , ὅτι ἐν μὲν τῷ ῥητῷ καὶ τῇ διανοίᾳ ὁμολογούμενόν ἐστι τὸ ῥητὸν καὶ κρατοῦν καὶ ἰσχύον : τὸν |
| ἔστιν ὁρισμός , ἴσον ἐστὶ λέγειν τῷ οὐκ ἔστι δεδειγμένον συλλογιστικῶς ὅτι ὁρισμός ἐστι . καὶ τοῦτο δῆλον ἐκ τοῦ | ||
| πρὸς παράδειγμα . Γίνεται δὲ καὶ ἐκ τοῦ ὁμοίου ἢ συλλογιστικῶς λύσις , ὡς ἐπ ' ἐκείνου , ὁ νόμος |
| σχήματι συνάγοιτ ' ἄν , ποτὲ μὲν ἀμφοῖν τοῖν δυοῖν προτάσεων ψευδῶν λαμβανομένων , ποτὲ δὲ τῆς ἑτέρας . πῶς | ||
| Ἀριστοτέλης . Τῶν ἐκ τῆς διαιρέσεως τοῦ ὑποκειμένου γινομένων ὀκτὼ προτάσεων τίνες μέν εἰσιν αἱ ἀντιφατικῶς ἀντικείμεναι πρὸς ἀλλήλας τίνες |
| ἐστι τὸ ὡς ὁρισμὸς κατὰ τοῦ ἐλάττονος λέγεσθαι καὶ εἶναι ζητούμενον καὶ ἀποδεικνύμενον . εἰ οὖν μὴ ὅλως ὁρισμός , | ||
| τῆς παραβολῆς οἷον τὰ γʹ προσθέντες τῷ ἐλάττονι ἕξομεν τὸν ζητούμενον ὅρον μέσον τῶν ἐξ ἀρχῆς τὸν θʹ , ὃς |
| ἐν αὐταῖς καταφάσεις , ἢ κατὰ δύναμιν , ὡς αἱ ἀποφάσεις : τὸ γὰρ οὐδεὶς ἄνθρωπος πᾶν ζῷον διὰ τοῦτο | ||
| μὲν αὐτὸς φανήσεσθαι , παραδοχῆς δὲ μᾶλλον ἀξιωθήσεσθαι τὰς ἐγκωμιαστικὰς ἀποφάσεις αὐτοῦ περὶ Φιλίππου . καὶ μὴν οὐδὲ περὶ τὰς |
| γινώσκειν εἶπον τὰ πράγματα : τὸ γὰρ ἀσώματον καὶ νοερὸν αὐτόθεν ἡμέτερόν ἐστιν : ἀλλ ' ὅτι κίνησιν εἰπόντες οὐ | ||
| ἐπὶ τῶν ἁγνῶν ἑδρασμάτων ἐφήμενον ἐξέπραξε τὸν σκοπὸν ἑαυτοῦ . αὐτόθεν : ἀπὸ τῶν ἁγνῶν ἑδρασμάτων , ὅ ἐστι τοῦ |
| νέφει . διὰ τοῦτο γὰρ ἐπὶ πράγματος , ἐν ᾧ γνώριμον ὑπῆρξε τὸ τί ἐστι , τὸν λόγον ἐγύμνασε , | ||
| τῷ ἔργῳ , ἀλλὰ καὶ τῷ λόγῳ . ὄντα δὲ γνώριμον τῷ Ἀρχύτᾳ καὶ φιλοσοφίας οὐ παντελῶς ἀλλότριον ἀπαντᾶν εἰς |
| τῆς ἑτέρας ἀποφάσει συνάγει ὅτι ἐπὶ τῶν τοιούτων προτάσεων τὴν κατάφασιν συμβαίνει συντρέχειν τῇ ἑαυτῆς ἀποφάσει : τῇ γὰρ ἔστιν | ||
| δὲ ψευδῆ ἀντίφασιν εἶναι . εἰ γὰρ μὴ μίαν ποιήσουσιν κατάφασιν οὐκ ἀντίκεινται ἀντιφατικῶς εἴπερ ἐν ταύτῃ μιᾶς καταφάσεως μία |
| ἀληθείας ὁ λόγος ἡμῖν , ζητητέον ποσαχῶς ἡ ψυχὴ δύναται ἀληθεύειν ἐν τῷ καταφάσκειν καὶ ἀποφάσκειν , καὶ πόσαι εἰσὶν | ||
| ταὐτὸν λέγων τῷ οὐ πάσης ἀντιφάσεως τὸ μὲν τῶν μορίων ἀληθεύειν τὸ δὲ ψεύδεσθαι ἀνάγκη . εἰ δὲ ἐν Κατηγορίαις |
| παντὶ τῷ Α ὑπάρχειν : οὐκ ἀντιστρεφούσης δὲ τῆς μερικῆς ἀποφατικῆς ὑπαρχούσης οὐ δυνατὸν ἀντιστρέψαι τὸ συμπέρασμα . ἀντιστρεφομένου γὰρ | ||
| ἐπὶ τοῦ οὐδενί : τῆς δ ' ἐλάττονος ὑπαρχούσης καθόλου ἀποφατικῆς οὔσης δέδεικται ὅτι οὐ γίνεται συλλογισμός . Ὅροι τοῦ |
| συλλογισμῷ τεθέντων τινῶν ἐξ ἀνάγκης ἕπεται τὸ δι ' ἐκείνων δεικνύμενον : ἐπὶ δὲ τῆς διαιρέσεως οὐδαμοῦ τοῖς τεθεῖσί τε | ||
| καὶ ζῶον παντὶ ἀνθρώπῳ ἐξ ἀνάγκης . ἔστι δὲ τὸ δεικνύμενον καὶ ποιοῦν ἀσυλλόγιστον τὴν συζυγίαν οὐ διὰ τὸ παντὶ |
| διαγώνιοι καθόλου οἷον ἡ ἁπλῆ κατάφασις καὶ ἡ ἐκ μεταθέσεως συμψεύδονται , ἥ τε λέγουσα πᾶς ἄνθρωπος δίκαιός ἐστι καὶ | ||
| ἄλλων ἀντιθέσεων συμβαίνοντα , οἷον ὅτι αἱ καθόλου ὡς καθόλου συμψεύδονται , διὸ ἐναντίαι , ὅτι αἱ μερικαὶ συναληθεύουσι καὶ |
| πρόβλημα , παραβάλλον λοιπὸν τὴν ἀντίφασιν πρὸς τὴν τῶν ἐναντίων καταφάσεων ἀντίθεσιν . πρόεισι δὲ τοῦτον τὸν τρόπον . ἐπειδὴ | ||
| δύο ταῦτα θεωρήματα ζητῶν , πρῶτον μὲν πῶς ἀπὸ τῶν καταφάσεων γίνονται αἱ ἀποφάσεις , δεύτερον δὲ τίς ἡ ἀκολουθία |
| σχήματι ἐπὶ μέρους ἀποφατικὴν τὴν μείζονα : τούτου δὲ γινομένου ἀσυλλόγιστος ἡ συμπλοκή . τοῦ δ ' ἀσυλλόγιστον γενέσθαι τὴν | ||
| κειμένῃ ταύτῃ προσλάβοιμεν τὸ Α τῷ Β ἐνδέχεσθαι μηδενί , ἀσυλλόγιστος ἡ συζυγία γίνεται οὖσα ἐν δευτέρῳ σχήματι ἐκ καταφατικῆς |
| οὐκέτι μέντοι τὸ οὐ πᾶς ἀληθές , ὥσπερ ἐπὶ τῆς ἀδυνάτου διὰ τὴν καθόλου κατάφασιν ψευδομένην καθ ' ὅλην ἑαυτὴν | ||
| καὶ τοῦ κατὰ μηδενὸς δείκνυνται ἀλλὰ δεόνται τῆς διὰ τοῦ ἀδυνάτου δείξεως πᾶσαι : πλὴν οἱ μὲν διὰ τοῦ ἀδυνάτου |
| ἑρμηνείας ὅτι τῶν προτάσεων αἱ μὲν προσδιωρισμέναι εἰσὶν αἱ δὲ ἀπροσδιόριστοι , καὶ τῶν προσδιωρισμένων αἱ μὲν καθολικαί εἰσιν αἱ | ||
| ἀληθὲς καὶ τὸ ψεῦδος . δῆλον οὖν ὅτι καὶ αἱ ἀπροσδιόριστοι προτάσεις συναληθεύουσαι ἐπὶ τῆς ἐνδεχομένης ὕλης ἀντιφατικῶς οὐ λέγονται |
| : πρὸς γὰρ τὸν ἀναιροῦντα τὸ συμπέρασμα : ὧν οὐδὲν ὡρισμένως ὁ ἁπλῶς ἕξει συλλογισμός . περὶ μὲν οὖν τῶν | ||
| : ἐν δὲ μετρίᾳ ὑπεροχῇ δυνατόν : ἐν πόσῃ δὲ ὡρισμένως εἰπεῖν καὶ ἀκριβῆ δοῦναι λόγον οὐκ ἔνι : καὶ |
| οὖσαν ἐπιβολὴν περὶ τὰ γνωστά , ἤγουν ἄμεσόν τε καὶ ἀσυλλόγιστον , ὡς μὴ δεομένην ὅρου μέσου πρὸς τὴν τῶν | ||
| : τῆς λογικῆς τὸ μέν ἐστιν συλλογιστικόν , τὸ δὲ ἀσυλλόγιστον : τοῦ συλλογιστικοῦ τὸ μὲν ἀποδεικτικόν , τὸ δὲ |
| καί φησιν ὅτι ἀδύνατόν ἐστι τὴν ἀντίφασίν ποτε συναληθεύειν ἢ συμψεύδεσθαι : ὡς γὰρ πολλάκις εἴρηται , ἐπὶ πάντων τῶν | ||
| καὶ κατηγορουμένου προτάσεων τὰς καθόλου ὡς καθόλου ἐναντίας προσηγόρευσε καὶ συμψεύδεσθαι ἀλλήλαις ἀπεφήνατο τὰς δὲ ἀντιφασκούσας πρὸς αὐτὰς συναληθεύειν ἀλλήλαις |
| συνυφέστηκεν ἀλλήλοις : εἰ δὲ συνυφέστηκεν , ἑκάτερον ἐξ αὑτοῦ καταληπτόν ἐστι καὶ οὐδέτερον ἐκ θατέρου . λεκτέον δὲ κἀκεῖνο | ||
| μέρη ἐστὶν ἀνθρώπου ἢ ἐνεργήματα ἢ πάθη . εἴπερ οὖν καταληπτόν ἐστι τουτὶ τὸ κριτήριον , πολὺ πρότερον ὀφείλει ἐπινοεῖσθαι |
| ὡρισμένην , ἐν ᾗ δὲ τὰ κακὰ ἀόριστον , καὶ ἀντιστρέφειν ἔλεγον τὰ καλὰ καὶ ὡρισμένα . εἴ τι γὰρ | ||
| καὶ ἡγούμενον καὶ ἀντιστρέψῃ , δοκεῖ ἐλέγχειν διὰ τὸ οἴεσθαι ἀντιστρέφειν τὴν ἀκολούθησιν . ὅταν γὰρ τοῦδε ὄντος ἐξ ἀνάγκης |
| πρὸς τοῦ γεννήσαντος ἠξίωνται πατρός . σκόπει μέντοι καὶ τὸ ἀκόλουθον . ὁ ἱερὸς λόγος τοῖς μὲν ὡς βασιλεὺς ἃ | ||
| σοι εὑρεθήσονται εἰς πυθμενικωτέρους ἄλλους τρεῖς , καὶ τοῦτο ἀεὶ ἀκόλουθον εὑρήσεις γινόμενον , μέχρις ἂν εἰς ἰσότητα ἀναχθῶσιν : |
| ταῦτα φυλαττομένων ἔτι τῶν ποιούντων : τὸ δὲ ἐκ πολλοῦ συμβαῖνον ἀνάγκη μηδένα ἀγνοεῖν , ἄλλως τε παντελῶς ἀνῃρημένης ὑμῖν | ||
| καὶ τῶν κατὰ τὸ Ρ καὶ Σ ἐφαπτομένων τὸ αὐτὸ συμβαῖνον . πᾶσαι ἄρα αἱ ἀπὸ τοῦ Γ ἐφαπτόμεναι τῆς |
| προτάσεων , ὅταν ἡ πρὸς τὸ ἔλαττον ἄκρον ἐνδέχεσθαι λαμβάνηται πρότασις , ἀεὶ γίνεται συλλογισμός , πλὴν ὁτὲ μὲν ἐξ | ||
| εἶναι ἀπόφασις . φανερὸν ἄρα γέγονεν ὅτι μιᾷ προτάσει μία πρότασις ἀντιφατικῶς μάχεται . ἐν οἷς τὸ πρῶτον κεφάλαιον . |
| κινεῖσθαι . εἰσὶ δὲ αἱ τοιαῦται προτάσεις καταφατικαί , οὐκ ἀποφατικαί . ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῶν ἐκ τρίτου προσκατηγορουμένου τὸ | ||
| γὰρ προσλαμβάνῃ ; εἰ μὲν τὴν ΑΒ , αἱ δύο ἀποφατικαί : εἰ δὲ τὴν ΒΓ , οὐκ ἔχομεν μῖξιν |
| ἕνα . Ἐκ τοῦ καθόλου καὶ μερικοῦ , ἵνα τὸν καθολικώτερον καὶ περιεκτικώτερον σκοπὸν αἱρώμεθα μᾶλλον τοῦ μερικωτέρου . ὅθεν | ||
| γὰρ αὐτοζῷον παράδειγμα ἔσται τοῦ αὐτοανθρώπου , ἐπειδὴ τὸ μὲν καθολικώτερον τὸ δὲ εἰδικώτερον : πάλιν ὁ αὐτοάνθρωπος παράδειγμα μὲν |
| ἴσων ἴσα , καὶ ἐπὶ παντὸς τὴν κατάφασιν ἢ τὴν ἀπόφασιν ; ἢ οὐδὲ τούτοις ὡς κοινοῖς χρῶνται , ἀλλ | ||
| ἀναβιβάζει τοὺς τόνους , . , . Ἀεκήλια : κατὰ ἀπόφασιν τοῦ ἑκήλου , ἐφ ' οἷς οὐχ οἷόν τε |
| κατηγορούμενον , δι ' ὧν δὲ προσεχῶς παρεδίδου καὶ ὡς προσκατηγορούμενον , προτίθεται διὰ τούτων διδάξαι ἡμᾶς ὅτι καὶ ἐπὶ | ||
| ἄλλως τε τὸ κῦρος ἐν ταῖς τοιαύταις προτάσεσιν τὸ τρίτον προσκατηγορούμενον ἔχει , διὸ καὶ ἐξ αὐτῶν ὀνομάζεται τὸ ὅλον |
| γῆς γίγνεσθαι : σελήνην ἐκλείπειν εἰς τὸ σκίασμα τῆς γῆς ἐμπίπτουσαν : τὴν ψυχὴν καὶ ἐπιδιαμένειν καὶ μετεμβαίνειν : ὑετοὺς | ||
| μέσῳ ἠπείρου κεῖται ἡ Φαιστός . Ἢ τὴν εἰς ἤπειρον ἐμπίπτουσαν καὶ πλατυνομένην . Αὗται γὰρ ἐν μέσῳ τῆς Κρήτης |
| ψεῦδος , ὥστε τριχῶς μὲν γίνεσθαι κατ ' αὐτὸν ἀληθὲς συνημμένον , καθ ' ἕνα δὲ τρόπον ψεῦδος . καὶ | ||
| λήγειν ἐπὶ ψεῦδος : καθ ' ὃν τὸ μὲν εἰρημένον συνημμένον ψεῦδος εἶναι δοκεῖ , ἐπεὶ ἡμέρας μὲν οὔσης ἐμοῦ |
| διορισμῷ . Τὸ δέ ἐστιν , ὡς εἴρηται πολλάκις , ἀδιόριστον , ὥστε ἅμα πάντα ταῦτα ἐν ἐκείνῳ ῥητέον , | ||
| , εἰ μὴ ἥνωται : ἐκεῖνο γὰρ τὴν πρὸ ἀμφοῖν ἀδιόριστον : τὰ δέ ἐστιν ἀντικείμενα . Μηδὲ αὖ ζητείτω |
| ἐπεὶ συνεπτυγμένως καὶ ἀθρόως τὸ ὄνομα , τῶν ὅρων εἰς ἐξάπλωσιν καὶ διασάφησιν τῆς οὐσίας δεόμεθα . ἢ οὐδὲ τὸ | ||
| τὴν δόκησιν καὶ τὴν δόξαν . ὥστε τοιοῦτον εἶναι κατὰ ἐξάπλωσιν τὸ ὑπ ' αὐτοῦ λεγόμενον „ τὸ μὲν οὖν |
| τὴν διάνοιαν τοῦ νομοθέτου σκοπεῖν , ἀλλ ' οὐ τὸ ῥητόν : ὡς περὶ τῶν μὴ κατεπειγόντων ταῦτά φησιν : | ||
| τὸ δὲ συγκείμενον ἐκ τῶν ἀπὸ τῶν ΑΒ , ΒΓ ῥητόν : ἀσύμμετρον ἄρα ἐστὶ τὸ δὶς ὑπὸ τῶν ΑΒ |
| δ ' ἐκείνου προσδεξαμένου τὸν λόγον , λέγεται φοβηθεῖσαν αὐτὴν ἀντιστρέψαι τὴν αἰτίαν , καὶ πρὸς Θησέα διαβάλλειν ὡς Ἱππολύτου | ||
| βʹ , οὕτως τὸ γʹ πρὸς τὸ δʹ , δυνάμεθα ἀντιστρέψαι [ ] καὶ εἰπεῖν , ὅτι καὶ τὸ μὲν |
| ὅτι πᾶν ἄρα ἀκούσιον , καὶ ὅτι τοῦτό ἐστι τὸ δεδειγμένον , ἐκ τῶν ἐπιφερομένων δῆλον : πότερον ὁ τὸ | ||
| δὲ τὸ αἴτιον τὸ μὴ διὰ συλλογισμοῦ τὸ συνημμένον αὐτῶν δεδειγμένον εἶναι ἀλλὰ διὰ συνθήκης ὡμολογημένον . ἐν πᾶσι γὰρ |
| ὅλον , οὔτε εἰς ὅ : ἤδη γὰρ ἂν καὶ μεταβεβληκὸς εἴη καὶ οὐκέτι μεταβάλλον . λείπεται τὸ μέν τι | ||
| ἔτι καὶ νῦν . εἰ δὲ μὴ ποιεῖ τοῦτο , μεταβεβληκὸς ἂν εἴη μικρὸν τοὔνομα . ἀλλά , καθάπερ εἴρηται |
| Λέγουσι δέ τινες καὶ ἰητροὶ καὶ σοφισταὶ ὡς οὐκ ἔνι δυνατὸν ἰητρικὴν εἰδέναι ὅστις μὴ οἶδεν ὅ τί ἐστιν ἄνθρωπος | ||
| ὀργάνοις , ὀλίγιστον διδόναι δεῖ τὸ ποτόν , ὅπως ὡς δυνατὸν πλείονα χρόνον ἡσυχάζῃ . σκεπτέον δὲ μή ποτε τὸ |
| ἐνατενίζοντες γὰρ τῇ ἐκθέσει αὐτῶν θαυμάσομεν τὴν φιλαλληλίαν καὶ τὸ συλληπτικὸν ἀλλήλοις εἰς τὸ ἀπογεννᾷν τὰ λοιπὰ καὶ ἐκτελεῖν , | ||
| ἀριστερῷ βραχίονι , φυσικῶς σύλληψιν ποιεῖν πιστεύεται . Ὑποθυμίαμα ἐνεργὲς συλληπτικὸν ἄσφαλτον . Λαγωοῦ τρίχας , πήγανον ξηρὸν ὁμοῦ λεάνας |
| ἔστιν ἐν ᾗ συντάττεσθαι δυνατὸν τῷ καθόλου κατηγορουμένῳ τὸν καθόλου προσδιορισμὸν καὶ λέγειν ὅτι ἄνθρωπος , καθ ' οὗ παντός | ||
| τῶν παλαιῶν τινας δοκοῦντας τὸν ἐπὶ μέρους κατα - φατικὸν προσδιορισμὸν τῷ κατηγορουμένῳ συμπλέκειν , ὡς ὅταν αὐτὸς μὲν ὁ |
| ὧν μάλιστα τέκνοις εὐνοοῦσι γονεῖς καὶ τὴν ἀκμάζουσαν ἡλικίαν : ἀπίθανον γὰρ παιδίον βραχὺ τεθνηκὸς οὕτω πατέρα λυπεῖν ὅσον ἐφέλκεσθαι | ||
| . Τὸ δὲ σὺν τῷ πιθανῷ διὰ τὸ ἀπίθανον : ἀπίθανον δέ ἐστι τὸ τὴν κατηγορίαν παντελῶς ἐναντίαν τῆς τοῦ |
| δηλονότι , ὠφέλιμα εἶναι , ἤτοι ὠφέλιμα πᾶσιν , ὅσοι βουλήσονται σκοπεῖν τῶν τε γενομένων τὸ σαφὲς καὶ τῶν μελλόντων | ||
| , ὡς ἀδύνατον τὸ τοιόνδε , οἱ γὰρ ἔχοντες οὐ βουλήσονται ἀφανίσαι τὴν ἱστορίαν , ὥστε ἀδύνατος ἡ ἀπάλειψις . |
| ἄπειροι τῷ καθ ' ἑκάστην τέχνην δύνασθαι | καὶ ψευδῆ συλλογίζεσθαι , οἷον κατὰ γεωμετρίαν γεωμετρικῶς , καὶ κατὰ τὴν | ||
| καλῶς μοι δοκεῖς τὸ ἀδύνατον εἰς γνῶσιν τῆς μαθηματικῆς ἐπιστήμης συλλογίζεσθαι , διότι πολλὴ διαφωνία περὶ αὐτὴν γέγονεν , ἢ |
| καὶ τῶν ἀδιορίστων , εἴ τις καὶ τούτων τὰς τὴν ἄρνησιν τῷ εἶναι συμπλεκούσας κατὰ τὴν αὐτὴν ἔννοιαν τοῖς ἐπὶ | ||
| τοῖς ἁπλοῖς ἄρνησιν εἶναι μόνον τοῦ ἐπιφερομένου , ἐνταῦθα δὲ ἄρνησιν μὲν τοῦ ἐπιφερομένου ἀντεισαγωγὴν δὲ ἐλάττονος ἀδικήματος : ὥσπερ |
| οὖν καὶ πῶς ; ὅταν δὴ προκείμενον ᾖ περί τινος συμπεράνασθαι ὅτι τόδε μέν ἐστι , τὸ δὲ ἀντικείμενον οὐκ | ||
| τρόπος : τῷ γὰρ ἀδύνατον ἀποδεῖξαι τὸ ἀντικείμενον οὗ βούλεται συμπεράνασθαι τίθησι τὸ λοιπόν , ἐξ οὐθενὸς ἑτέρου τὴν ἀνάγκην |
| καὶ μὴ ὁμώνυμός ἐστιν ὁ τρόπος , ἀλλὰ παρὰ τὸ συμβεβηκός . ἐπὶ γοῦν τῶν τοιούτων , θέλεις ὁμωνύμων θέλεις | ||
| μενεῖ . Ἐπεὶ καὶ τὸ αἴτιον λέγειν οὐ κατηγορεῖν ἐστι συμβεβηκός τι αὐτῷ , ἀλλ ' ἡμῖν , ὅτι ἔχομέν |
| οὐκ ἐνδέχεται ἀεὶ ὄντος οὕτως ἢ οὕτως ἀεὶ γινομένου τινὸς συμπεράσματος , τὸν τούτου μέσον ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ οὕτως | ||
| εἰ καὶ τοῦ πράγματός ἐστιν αἴτιος , οὐ μόνον τοῦ συμπεράσματος , καὶ ἀναγκαίως ἔχων καὶ τὰ κατηγορούμενα κατηγορούμενα καὶ |
| δεομένων καὶ ὁμολογουμένων παρὰ τοῦ ἀντιδίκου μέγιστον , ὅπερ ὁ συλλογισμὸς ἐπαγγέλλεται , καὶ γὰρ λέγει ἐκεῖνος εἶναι τόδε τι | ||
| ᾗπερ τὸ ῥητὸν καὶ ἡ διάνοια , εἰ γὰρ ὁ συλλογισμὸς ἐμπίπτει τῇ ἀντινομίᾳ , ἐν οἷς τὸ περιεχόμενον καὶ |
| ποσὸν καταγίνεται , τὸ δὲ ποσόν , ὡς εἴρηται , διττόν ἐστιν , ἑκάτερον δὲ τούτων διττόν ἐστιν , τούτου | ||
| δόκει σοὶ μηδέπω ' ν προοιμίοις . ἔστι δὲ τοῦτο διττόν . ἢ ἃ εἶπον ἀληθῆ νόμιζε καὶ μηδὲ ψευδῆ |
| ἢ πρὸς ἀνασκευήν . Φανερὸν οὖν ὅτι τὸ μὲν καθόλου κατηγορικόν . κατασκευάζεται μὲν γὰρ μοναχῶς , ἀνασκευάζεται δ ' | ||
| τοῦ ὁριστοῦ . τὸ δὲ τί ἐστιν ἅπαν καθόλου καὶ κατηγορικόν : οἱ γὰρ κυρίως ὅροι κατηγορικοὶ ἅπαντες , οἱ |
| , ἄλλως δὲ καὶ ἄλλως τὸ αὐτὸ εἶναι ὁριστὸν καὶ ἀποδεικτὸν ἐνδέχοιτ ' ἄν , οἷον σελήνης ἔκλειψιν ἄλλως μὲν | ||
| τοῦ ἑνὸς ᾗ ἓν τοῦ ταὐτὸν εἶναι τὸ ἐπίστασθαι τὸ ἀποδεικτὸν τῷ ἔχειν τὴν ἀπόδειξιν . εἰ δὲ καὶ ὡς |
| πρὸς πίστιν καὶ ἄλλα τοιαῦτα . ὡς δὲ τούτων τε ὁμολογουμένων καὶ ἀδυνάτου ὄντος περὶ ἄνθρωπον ἕνα ταῦτα συμβῆναι , | ||
| φυλακήν , γίνονται δὲ καὶ πολλάκις αἴτιαι δουλείας καὶ κακῶν ὁμολογουμένων , ὥς φησι Πολύβιος . ὅτι τοὺς κατὰ τῆς |
| ἐγένετο ἢ οὐκ ἐγένετο , ὀφείλομεν θεωρεῖν πρὸς τὸ ἀντιφατικῶς συναχθὲν συμπέρασμα . ὁ δέ γε Ἐφέσιος οὕτως ἑρμηνεύει τὸ | ||
| εἰς τὸ μεσουράνημα ἐμπέσῃ ὁ ἀναβιβάζων , ἀπολύειν δεῖ τὸ συναχθὲν πλῆθος ἀπὸ τοῦ μεσουρανήματος , ἐὰν μὲν ἡμερινὴ ἡ |
| ἥλιος ἀπὸ μεσημβρίας τῷ γνώμονι προσπίπτῃ τῷ ὀρθῷ πρὸς τὸ ὑποκείμενον ἐπίπεδον , τοτὲ δ ' εἰς τοὐναντίον , ὅταν | ||
| μὲν πεντεκαιδέκατον λαβόντες ἕξομεν , ὅσων ἐστὶν ὡρῶν ἰσημερινῶν τὸ ὑποκείμενον διάστημα , τὸ δὲ δωδέκατον λαβόντες ἕξομεν , ὅσων |
| θρασεῖαν οὕτω . Τάδε γὰρ εἰπεῖν τὴν πανοῦργον κατὰ τὸ φανερὸν ὧδ ' ἀναιδῶς οὐκ ἂν ᾠόμην ἐν ἡμῖν οὐδὲ | ||
| τὴν ΖΔΜ περιφέρειαν διαπορεύεται , καὶ ἡ ΖΔΜ ἐξαλλάσσει τὸ φανερὸν ἡμισφαίριον : καὶ ἐν ᾧ ἄρα ὁ ἥλιος χρόνῳ |
| ἔσται . αἱ δύο ἁπλαῖ προτάσεις καὶ αἱ δύο ἐκ μεταθέσεως αἵτινες ἐξ ἀορίστου λαμβάνονται τοῦ κατηγορουμένου . Ὧν τὰ | ||
| καλῶς οὖν εἴρηται ὅτι τῶν δ μορίων τὰ μὲν ἐκ μεταθέσεως οὕτως ἀκολουθοῦσιν ταῖς ἁπλαῖς καταφάσεσι καὶ ἀποφάσεσιν ὡς αἱ |
| τὰ σύνεγγυς ἀπαθῆ πολλάκις , ἐνίοτε δ ' οὕτως εἰς ἀκριβὲς διῆλθεν , ὥστε τῶν ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ κλήματος ὀφθαλμῶν | ||
| ἄρα μεγίστη κίνησις τῆς σελήνης καὶ ἡ ἐλαχίστη ἐπ ' ἀκριβὲς συντεθεῖσαι γίνονται μοῖραι κϚ καʹ ιʹʹ . Ἀλλὰ αἱ |